Co to jest udar słoneczny i udar cieplny?

Udar cieplny i słoneczny mogą wystąpić w wyniku działania ekstremalnych temperatur oraz słońca. Bagatelizowanie objawów udaru może skończyć się śpiączką, a nawet zagrażać życiu. Warto więc zdobyć umiejętność rozpoznawania udaru i dowiedzieć się, jak prawidłowo zareagować. Czytaj dalej, aby zdobyć wiedzę, która ratuje życie!

Co to jest udar? Różnice między udarem cieplnym i słonecznym

Udar cieplny i słoneczny to stan, w którym organizm nie jest w stanie odpowiednio regulować swojej temperatury w warunkach ekstremalnego ciepła. Udar cieplny występuje, gdy organizm gromadzi zbyt wiele ciepła, a jego naturalne mechanizmy termoregulacji nie są w stanie tego skutecznie skompensować. Może to nastąpić w wyniku długotrwałego wystawienia na wysokie temperatury, często w połączeniu z nadmiernym wysiłkiem fizycznym. Z kolei udar słoneczny to skutek bezpośredniego działania promieni słonecznych na organizm (zwłaszcza w obrębie głowy i karku). Miejscowe promieniowanie UV prowadzi do przekrwienia mózgu i może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Jak rozpoznać udar cieplny i udar słoneczny?

Rozpoznanie udaru cieplnego lub słonecznego może być trudne, ponieważ początkowe objawy są często łagodne i niespecyficzne.

Najczęstsze objawy udaru cieplnego to silne pocenie się, ból głowy, nudności, wymioty oraz wzrost temperatury ciała.
Objawy udaru słonecznego to silne bóle głowy, dezorientacja, utrata przytomności, a nawet drgawki.

Jeśli podejrzewasz wystąpienie udaru u siebie lub u innej osoby, należy natychmiast podjąć działania mające na celu ochłodzenie organizmu i wezwać pomoc medyczną.

Dlaczego nie należy bagatelizować objawów udaru cieplnego i udaru słonecznego?

Udar cieplny i słoneczny mogą prowadzić do uszkodzenia narządów, w tym mózgu, serca i nerek. Szczególnie narażone na te zagrożenia są dzieci, które często nie są w stanie skutecznie wyrazić swoich odczuć związanych z upałem.

Udar słoneczny u dzieci może być szczególnie niebezpieczny, ponieważ ich organizmy nie są jeszcze w pełni rozwinięte i nie mają takiej zdolności do radzenia sobie z ekstremalnymi temperaturami jak dorośli. Dzieci mają mniejszą masę ciała i powierzchnię skóry, co sprawia, że są bardziej podatne na nagłe podwyższenie temperatury ciała. Ponadto, dzieci często aktywnie spędzają czas na zewnątrz, co zwiększa ryzyko wystąpienia udaru słonecznego.

Objawy udaru cieplnego i słonecznego u dzieci są czasami nieoczywiste i mogą być mylone z innymi schorzeniami, np. zwykłym przegrzaniem. Dlatego też rodzice i opiekunowie powinni być szczególnie czujni w obserwacji zachowań dzieci podczas upalnych dni.

Udar słoneczny – leczenie

W przypadku stwierdzenia u dziecka lub dorosłego objawów udaru kluczowy jest czas reakcji. Tylko szybkie udzielenie pierwszej pomocy pozwoli zminimalizować potencjalne powikłania.

Jakie kroki należy podjąć od razu po rozpoznaniu objawów?

Przejdź do chłodnego miejsca lub przenieść tam osobę, u której podejrzewasz udar. Jeśli nie masz możliwości wejść do pomieszczenia, znajdź zacienioną przestrzeń.
Schłodź organizm – wykorzystaj zimną wodę, wilgotne ręczniki lub zimne okłady. Podaj też chłodne napoje (unikaj tych z kofeiną i alkoholem).
Wezwij pomoc medyczną. Udar słoneczny i cieplny wymagają interwencji medycznej.

Leczenie udarów w szpitalu będzie obejmować dalsze chłodzenie organizmu, monitorowanie parametrów życiowych, wykonanie badań krwi oraz wyrównywanie ewentualnych zaburzeń elektrolitowych. Czasami konieczne może być także stosowanie leków, które pomagają w regulacji temperatury.

Udar cieplny i słoneczny zagrażają zdrowiu i życiu, dlatego nie należy ich lekceważyć. W przypadku wystawienia organizmu na działanie wysokich temperatur trzeba zachować dużą ostrożność i nawadniać organizm. Jeśli chcesz wiedzieć, jak jeszcze dbać o siebie i najbliższych, odwiedź stronę Zdrowa Ona. To portal o zdrowiu, dzięki któremu dowiesz się, jak cieszyć się lepszą kondycją i samopoczuciem.

Źródła:

Udar słoneczny, udar cieplny, przegrzanie cieplne. Online: https://www.gov.pl/web/zdrowie/udar-sloneczny-udar-cieplny-przegrzanie-cieplne. Dostęp: 1.08.2023.

Jardine D. Choroba z przegrzania i udar cieplny. Pediatria po dyplomie, 2009 nr 02 s. 44-53. Online: https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/595/original/44-53.pdf?1473325632. Dostęp: 1.08.2023.